Sürdürülebilir Tarım ve Sağlıklı Gıda için Biyolojik Temelli Zirai İlaçların Üretim Yöntemlerinin Geliştirilmesi

Sürdürülebilir bir dünya için küresel olarak tüm paydaşların aktiviteler yapmaları gerekliliği, COVID-19 küresel salgını ile bir kez daha kanıtlanmış ve pekişmiştir. Bunun neticesinde, COVID-19 krizi sonrası toparlanma döneminde, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir küresel ekonominin inşası uluslararası toplumun öncelikli gündemi haline gelmiştir. Bu süreçte, insan kaynaklı sera gazı salımlarını sınırlandırmaya ve azaltmaya yönelik çabaların yanı sıra; iklim değişikliğinin, ekonomi, uluslararası ticaret, sağlık, göç, güvenlik gibi diğer küresel sorunlarla bağlantılı olarak ele alınması kaçınılmaz hale gelmiştir. Tüm bu gelişmeler ışığında, Türkiye ekonomi ve sanayisinin yeşil dönüşümü; kapsayıcı ve sürdürülebilir bir büyümenin tesis edilmesinin yanı sıra, ülkemizin AB başta olmak üzere, üçüncü ülkelere ihracatında rekabetçiliğinin korunması ve güçlendirilmesi, ülkemizin küresel değer zincirlerine entegrasyonunun geliştirilmesi ve uluslararası yatırımlardan alacağı payın artırılmasına katkı sağlanması oldukça önemlidir. Bir Tarım ülkesi olarak da tarım kimyasallarının önemi hem ekonomik hem de canlı sürdürülebilirliği açısından ülkemizde dikkatle takip edilmektedir. Tarım kimyasallarından en çok kullanılanlardan biri olan pestisitler; sebze ve meyvelerin doğada zarar görmeden yetişmesi ve yaşam alanlarımızın zararlı mikroorganizmalardan arınması gibi konularda fayda sağlamasının yanında kullanım yanlışlığına bağlı olarak insan sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturabilmektedir. İnsanlık tarihinde çok uzun yıllardır kullanılan birçok Pestisit olsa da günümüzde en büyük yeri kimyasal Pestisitler kaplamaktadır. Pestisitlerin bu denli yaygın kullanılmasının uzun vadede getirdiği olumsuz sonuçlar ise net olarak gözlemlenebilmektedir; pestisit kalıntıları, toprak kirliliği, canlı mutasyonu dahil birçok majör soruna neden olabilmekte veya sorunu daha da büyütebilmektedir. Bu nedenle hem mevcut pestisitlerin etkin kullanımı için yeni metodolojiler geliştirilmesi çalışmaları (ilaç salımı, nano teknolojik çözümler vb.) hem de yenilikçi ve çevre dostu pestisitlerin geliştirilmesi çalışmaları ön plana çıkmaktadır. Bu projede de, yenilikçi pestisit türlerinden olan biyopestisit geliştirilmesi ve kullanımları için saha optimizasyonlarının tamamlanması çalışmalar gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda 1004 projeleri dahilinde üretilen ve ürün çıktısı olan bir biyopestisit adayı limonen (TÜBİTAK-MAM bünyesinde (APYK-10) “Çevre dostu ekstraksiyonlar teknolojileri ile meyve atıklarından uçucu yağ elde edilmesi”) Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş.’ de hem laboratuvar hem de sera testlerine tabi tutulacak olup ardından da hizmet alımı yöntemiyle saha denemeleri gerçekleştirilecektir. Buradaki potansiyel formülasyonlar Kayseri Şeker A.Ş. Ar-Ge Merkezi tarafınca tasarlanacaktır aynı zamanda bir başka 1004 projesinde işbirliği yapılan Erciyes Üniversitesi İlaç Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından geliştirilen (Silisyum ve Hidrojel Temelli Yavaş İlaç Salımlı Nanomateryal Geliştirilmesi) bir optimize nano-taşıyıcı formülasyon sistemi de limonen’nin saha formülasyonunda kullanılacaktır. Böylece iki farklı projeden de ürün çıktısı bu projede girdi olarak kullanılacak ve farklı alternatif modifikasyonlarla karşılaştırmalı olarak proje süreci yürütülecektir.