Kurum/Kuruluş(lar): Erciyes Üniversitesi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Tarım ve Orman Bakanlığı TAGEM, TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü, Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü, Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü
Stratejik Hedef: Ülkemizin üretim ve ihracatta ön planda olan meyve türlerinde (elma, turunçgiller, üzüm, kayısı ve çilek) bazı abiyotik ve biyotik stres faktörlerine toleranslı, yeni çeşitlerin geliştirilmesi
Faaliyet Alanı: Meyve analizleri, hastalık inokulasyonları, bitki biyoteknolojisi
Proje Özeti:
Proje kapsamında beş alt proje bulunmaktadır. Bu kapsamda, önceki çalışmalarla, THS 3 seviyesine getirilmiş olan beş meyve türüne ait genotipler kullanılarak aşağıdaki hedeflere yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Elma ile ilgili birinci alt projede, geç çiçeklenen, farklı dönemlerde olgunlaşan, tüketici talebine uygun, pazarda rekabet gücü yüksek kaliteli yeni elma çeşitlerinin elde edilmesi amaçlanmaktadır. İkinci alt projede, melez ve mutant turunçgil bireyleri üzerinde özellikle erkenci ve geçici özelliği olan çeşitlerin elde edilmesi hedeflenmektedir. Böylece hasat periyodu ve pazara ürün sunma dönemlerinin genişletilmesi ve daha sürdürülebilir üretim mümkün olacaktır. Aynı zamanda ülkemiz turunçgil tarımında çeşit belirlemede sınırlayıcı bir faktör haline gelen Turunçgil Kahverengi Leke Hastalığı (Alternaria alternata f. sp. citri)’na tolerans bireylerin elde edilmesi planlanmaktadır. Üçüncü alt projede, önceki çalışmalarla elde edilen melez genotipler içinden ihracat potansiyeli olabilecek hastalıklara dayanıklı/tolerant ve iri taneli çekirdeksiz üzüm çeşitleri belirlenecektir. Dördüncü alt projede, kayısıda şarka hastalığı, ve ilkbahar geç donları problemlerine çözüm üretmek amaçlanmaktadır. Beşinci alt projede ise, meyve kalitesi bakımından üstün ve kurağa tolerant çilek çeşitlerinin elde edilmesi hedeflenmektedir.
Yürütülen çalışmalar: Projede yer alan beş meyve grubunda, arazideki bitkilerde meyve özelliklerinin belirlenmesi, olgunluk zamanlarının tespiti gibi çalışmalara devam edilmektedir. Elma projesinde, ilkbahar döneminde genotiplerin çiçeklenme zamanlarının tespitine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Turunçgillerde mutant mandarin genotiplerinin alternaria hastalığına, üzüm projesinde genotiplerin külleme hastalığına ve kayısı projesinde genotiplerin şarka hastalığına toleranslık düzeylerinin belirlenmesi çalışmaları devam etmektedir. Çilek çalışmasında ise ümitvar melez genotiplerde, kuraklık tolernsı ile ilgili
çalışmalar yapılmaktadır.
Elma çalışmalarının yürütüldüğü parsel ve ümitvar genotiplerden bazıları
Turunçgillerde alternaria hastalığı inokulasyonu çalışmaları
Proje kapsamında üzüm çalışmaların yürütüldüğü parsel ve ümitvar bazı genotipler
Çilekte yürütülen çalışmalara ait bitki ve meyve görünümleri
Proje Ekibi: Proje Erciyes Üniversitesi APYK sorumluluğunda, farklı üniversite ve araştırma kuruluşlarının ortaklığında yürütülmektedir. Proje kapsamında, Erciyes Üniversitesi’nden 5 araştırmacı, Çukurova Üniversitesinden 4 araştırmacı, Bursa Uludağ Üniversitesinden 1 araştırmacı, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinden 1 araştırmacı, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünden 9 araştırmacı, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünden 2 araştırmacı, Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsünden 3 araştırmacı, Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsünden 4 araştırmacı, Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsünden 4 araştırmacı TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsünden 2 araştırmacı yer almaktadır. Ayrıca 7 bursiyer projede görev almaktadır.
Prof. Dr. Aydın UZUN (APYK Lideri), Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü aydinuzun@erciyes.edu.tr,
Araştırma Alanları: Meyve Yetiştiriciliği ve Islahı, Bitki Biyoteknolojisi
Dr. Şerif ÖZONGUN (Alt Proje Yürütücüsü), Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, serif.ozongun@tarimorman.gov.tr.
Araştırma Alanları: Meyve Yetiştiriciliği ve Islahı, Enstitü Müdürü
Turgay SEYMEN (Araştırmacı), Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, turgay.seymen@tarimorman.gov.tr.
Araştırma Alanları: Meyve Yetiştiriciliği ve Islahı, Meyve Genetik Kaynakları Sorumlusu
Doç. Dr. Emel KAÇAL (Araştırmacı), Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, emel.kacal@tarimorman.gov.tr.
Araştırma Alanları: Meyve Yetiştiriciliği ve Islahı
Dr. Bülent ALTAN (Araştırmacı): Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Bitki Sağlığı Bölümü , bulent.altan@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Bitki hastalıkları ( bakteriler, virus)
Dr. Nesrin Karataş (Araştırmacı): Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Meyvecilik ve Bağcılık Bölümü , Subtropik Birimi
nesrin.karatas@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Subtropik meyve yetiştiriciliği ve Islahı
Ali YILMAZ (Araştırmacı): Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü,
Meyvecilik ve Bağcılık Bölümü , Turunçgil Birimi
aliyilmaz@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Turunçgil Yetiştiriciliği ve Islahı
Asım BULUT (Araştırmacı): Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü,
Meyvecilik ve Bağcılık Bölümü , Subtropik Birimi asim.bulut@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Avokado Yetiştiriciliği ve Islahı
Savaş NAMDAR (Araştırmacı): Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü,
Meyvecilik ve Bağcılık Bölümü , Turunçgil Birimi
savas.namdar@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Turunçgil Yetiştiriciliği ve Islahı, Bitki Biyoteknolojisi, Bitki Doku Kültürü
Doç. Dr. Arif ATAK (Alt İşpaketi Sorumlusu), Bursa Uludağ Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü
arifatak@uludag.edu.tr,
Araştırma Alanları: Bağ Yetiştirme ve Islahı, Meyve Yetiştiriciliği ve Islahı, Bitki Biyoteknolojisi
Dr. Abdulbaki ŞEN (Araştırmacı), Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Bağcılık Bölümü
abdulbaki.sen@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Bağ Yetiştiriciliği ve Islahı
Dr. Zekiye GÖKSEL (İş Paketi Sorumlusu-Araştırmacı ), Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Gıda Teknolojileri Bölümü
zekiye.goksel@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Gıda Teknolojileri, Meyve Sebze İşleme Teknolojileri, biyoaktif bileşenler
Dr. Onur ERGÖNÜL (Araştırmacı), Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü,
Islah ve Genetik Kaynaklar Bölümü
onur.ergonul@tarimorman.gov.tr
Araştırma Alanları: Asma Islahı, Asma Biyoteknolojisi, Biyoçeşitlilik, Yetiştirme Tekniği
